روزنامه اعتماد گزارش داد از ابتدای مهر امسال ۳۲ هزار استاد حق‌التدريس از واحدها و رشته‌های مختلف اين دانشگاه حذف شدند. در مقابل ۲۰ هزار دانشجوی ترم اول يا دوم دكتری برای تدريس به دانشجويان مقطع كاردانی و كارشناسی اين دانشگاه جذب شده‌اند.
دانشجویان مقطع دکتری بعد از ثبت‌نام در یک دوره آموزشی ۴۰ ساعته با عنوان دوره «مدرسی» به کرسی استادی در دانشگاه آزاد رسیده‌اند.
به گفته اعتماد قرار است این ۲۰ هزار نفر که هنوز مشغول تحصیل‌اند، بابت حضورشان در جایگاه استادی «جایزه» هم بگیرند و شهریه کمتری بپردازند.
این روزنامه پیش‌تر هم در گزارش‌هایی به موضوع پاک‌سازی و خالص‌سازی دانشگاه‌ها از استادان منتقد پرداخته و یادآور شده بود تنها در دولت ابراهیم رئیسی یعنی از شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور امسال، دست‌کم ۱۱۰ استاد اخراج شده‌اند.
در دانشگاه‌های آزاد، تهران، علوم پزشکی تهران، علامه طباطبایی و بهشتی، بیشترین احکام تعلیق، انفصال موقت از تدریس، ممنوع‌الورودی، قطع حقوق استاد، پایان همکاری و بازنشستگی اجباری صادر شده است.
در ادامه این روند، ۲۸ خرداد امسال فراخوانی برای ثبت‌نام در دوره ویژه «مدرسی» و در قالب دستیاری آموزشی منتشر و تا هفتم تیر درخواست بیش از ۳۳ هزار و ۶۰۰ دانشجوی در حال تحصیل در مقطع دکتری در آن ثبت شد.
موج بی‌سابقه برکناری و اخراج استادهای دانشگاه آزاد و جایگزینی‌شان با این داوطلبان، در راستای اجرای تصميم مهدی طهرانچی، رييس این دانشگاه اتفاق افتاده است.
طهرانچی فروردین امسال از اعمال تغییراتی در روند آموزشی خبر داد و گفت یکی از برنامه‌های جدی امسال دانشگاه آزاد «خداحافظی» با ۳۲ هزار استاد حق‌التدریس و استفاده از دانشجویان دکتری به‌عنوان «دستیار تدریس» است.
به نظر می‌رسد وعده تغییر در ساختار دانشگاه آزاد، با استناد به بخشنامه سال ۱۳۹۷ سازمانِ مرکزی آن است اما بر اساس یکی از مواد همان بخشنامه، دانشجوی ترم اول یا دوم مقطع دکتری که آخرین مدرکشان «کارشناسی ارشد» باشد، اجازه تدریس را در هیچ یک از واحدهای جامع دانشگاه آزاد ندارند.
اعتماد در ادامه به تبصره‌ای مهم در این بخشنامه اشاره کرد که مبنای حذف یک‌باره ۳۲ هزار استاد حق‌التدريسی شده است.
این تبصره می‌گوید متقاضیان تدریس باید دارای «شرایط عمومی» مدنظر روسای دانشگاه آزاد باشند.
«نداشتن سابقه عضویت و فعالیت در انواع گروه‌های معاند و مخالف جمهوری اسلامی، اطلاع از احکام شرعی، عمل به فرامین رهبری، تعهد به اصل ولایت فقیه، باور و اعتقاد قلبی و اعتقاد به جمهوری اسلامی و ...» از جمله این شرایط است.
اعتماد در ادامه نوشت که جامعه دانشگاهی کشور هنوز خاطره صدور یک‌باره احکام بیکاری و خانه‌نشینی صدها استاد واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد را در زمستان ۱۳۹۶ و دوره ریاست فرهاد رهبر به یاد دارد.
استادان مورد اشاره با توجیه «پاره‌وقت بودن» اما به دلیل «تفکر و نگاه منتقد و متفاوت» اخراج شدند.
بسیاری این ایده را مطرح کردند که رییس دانشگاه آزاد می‌خواهد برای دو هزار و ۸۰۰ فارغ‌التحصیل سهمیه‌ای در دولت‌های نهم و دهم، کرسی استادی در دانشگاه آزاد فراهم کند.
فرهاد رهبر در پی این انتقادها، مرداد ۱۳۹۷ و در سیزدهمین ماه ریاستش از مقام خود برکنار شد اما حذف استادهای منتقد و جذب اعضای هیات علمی سهمیه‌ای و هم‌سو با حکومت در دوره‌های بعدی ادامه پیدا کرد.
چندی پیش نیز سندی درباره تلاش دولت ابراهیم رئیسی برای جذب ۱۵ هزار عضو هیات علمی هم‌سو به صورت «سهمیه‌ای، فوری و خارج از چارچوب علمی» موجود دانشگاه‌ها منتشر شد.
بر اساس گزارش‌ها، برخی اعضای کابینه دولت توافق کرده بودند حذف هیات علمی‌های دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم تا جایی ادامه یابد که «جا برای جذب دستوری ۱۰ هزار نفر خالی شود».
طی هفت ماه گذشته مسوولان دانشگاه آزاد همچون روسای سایر دانشگاه‌ها و مقام‌های حکومتی با واژه‌سازی و بازی با کلمات سعی کرده‌اند بار معنایی «حذف» را با ترفند «تبدیل وضعیت» کاهش دهند اما استادان حق‌التدریس دانشگاه آزاد به «اعتماد» گفتند وضعیتی که گرفتارش شده‌اند چیزی جز «حذف» نیست.
علاوه بر دانشگاه آزاد، طی ماه‌های اخیر اخبار اخراج استادها و بازخوانی سابقه تصفیه در دانشگاه‌ها در دهه‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰، فراوانی بالایی در رسانه‌ها داشته است.
در همین راستا تعداد قابل توجهی از استادان اخراجی، در فاصله پاییز پارسال تا شهریور امسال از حضور در کرسی استادی دانشگاه محروم شده‌اند.