مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی درباره اینترنت ماهوارهای، ضمن نظامی توصیف کردن اهداف پروژه استارلینک پیشنهاد داد خرید، فروش و استفاده از آن در ایران جرمانگاری شود.
این گزارش که «تحلیل وضعیت خدمات اینترنت ماهوارهای مدار پایین در ایران» نام گرفته به بررسی موردی استارلینک در ایران و جهان پرداخته است. گردآورندگان این گزارش ۳۰ صفحهای با بررسی جایگاه فعلی و آینده فناوری اینترنت ماهوارهای، پیشنهاداتی را از دیدگاه حاکمیتی برای کنترل آن در کشور ارائه دادهاند.
در بخشی از سند منتشر شده با هدف به حداقل رساندن «تهدیدها» پیشنهاد شده است حکومت از راهکارهای سلبی و سیاست کیفری استفاده کرده و «خرید و فروش، بهرهبرداری از تجهیزات و اشتراک بدون مجوز» استارلینک را جرمانگاری کند.
نویسندگان این گزارش با تحسین برانگیز خواندن مواضع سیاسی جمهوری اسلامی در رابطه با اینترنت ماهوارهای تاکید کردهاند نظام فعلی ایران به دنبال آن است تا این نوآوری را «بدون به خطر انداختن حاکمیت ملی» بپذیرد. با توجه به سرکوب شدید اینترنت در ایران به نظر میرسد مقصود این گزارش از خطر این فناوری، کمک به دسترسی آزادانه و بدون محدودیت شهروندان کشور به اینترنت است.
در متن این مطالعه، دولت ایالات متحده آمریکا مسئول فعالیتهای شرکت «اسپیساکس» معرفی شده و از استارلینک به عنوان پروژهای با اهداف نظامی یاد شده است. این گزارش تاکید میکند استارلینک «عنصری برای نظامیسازی و تقویت یک مسابقه تسلیحاتی در فضا برای تهدید امنیت ملی کشورها» است.
مجلس ایران با بررسی وضعیت فعلی فناوری اینترنت ماهوارهای نسبت به آینده آن در کشور خوشبین نیست. به باور این نهاد، فراگیر شدن فناوریهای این حوزه موجب میشود به مرور عدهای بیشتری از مردم امکان دسترسی به آن را پیدا کنند. این گزارش با قیاس این وضعیت با شبکههای ماهوارههای تلویزیونی خاطرنشان کرده است اگر رویکرد گذشته در این زمینه اتخاذ شود کنترل این فناوری «بسیار نامحتمل و دشوار» خواهد بود.
یکی از سناریوهای بلند مدت تعریف شده در این سند که با هدف کنترل دسترسی به خدمات اینترنت ماهوارهای از آن یاد شده، ایجاد کنسرسیومی با دو کشور چین و روسیه به منظور دستیابی به فناوری اینترنت ماهوارهای است.
پیش از این حسن سالاریه، رییس سازمان فضایی از ساخت منظومه ماهوارهای مشابه استارلینک در آینده دور خبر داده بود.
مرکز پژوهشهای مجلس در هیچ کجای سند منتشر شده به واژه فیلترینگ به عنوان یکی از اصلیترین دلایل تمایل شهروندان ایران به استفاده از راهکارهای جایگزین و گرانقیمتتر برای دسترسی به اینترنت اشارهای نکرده است. تنها در یک بخش، بدون اشاره به سانسور و سرکوب دیجیتال در کشور پیشنهاد شده است از هوش مصنوعی برای «تعدیل محتوا» و کنترل فضای مجازی استفاده شود.
محتوای این سند از نظر فنی نیز خالی از اشکال نیست. به عنوان نمونه در بخشی از آن عنوان شده در حال حاضر ماهوارههای استارلینک قابلیت ارتباط میانماهوارهای با یکدیگر را ندارند. این در حالی است که نسل جدید این ماهوارهها که به فضا فرستاده شدهاند از این قابلیت بهره میبرند.
مهرماه سال گذشته پس از اعلام معافیتهای تحریمی ایالات متحده برای استارلینک، دسترسی به خدمات اینترنت ماهوارهای این شرکت برای ساکنان ایران فراهم شد. ایلان ماسک، مدیر اسپیساکس سه ماه پس از آن اعلام کرد حدود ۱۰۰ ترمینال استارلینک در ایران فعال شده است.