شماری از هنرمندان به انتشار فهرستی از بازیگران زن ممنوع از کار شده به دلیل برداشتن حجاب اجباری واکنش نشان دادند. ترانه علیدوستی روز شنبه شش آبان علاوه بر این موضوع، به انتشار خبر جان باختن آرمیتا از سوی رسانههای حکومتی و سرکوب زنان به دلیل مخالفت با حجاب اجباری واکنش نشان داد.
علیدوستی ظهر شنبه با استفاده از هشتگ نام مهسا امینی و آرمیتا گراوند درباره ممنوع از کار شدنش در اینستاگرام نوشت: «اگر در فیلمهایتان بازی نمیکنم یک ثانیه فکر نکنید شمایید که توانستهاید محرومیتی برای من بسازید.»
این بازیگر سینما افزود: «دلیل پشت کردن به سینمای شما این است که از آن روسری زوری که در فیلمهایتان در حمام و اتاق خواب هم سر ما میگذارید، هنوز دارد خون میچکد.»
او در پایان تاکید کرد: «من پارچهای که خواهرانم را کشت، برای فیلمهای شما به سر نمیکنم.»
طی روزهای گذشته برخی رسانههای داخلی فهرستی احتمالی از بازیگران زنی منتشر کردند که از کار منع شدهاند.
در این فهرست نام بازیگرانی مانند کتایون ریاحی، هنگامه قاضیانی، ترانه علیدوستی، باران کوثری، سهیلا گلستانی، گلاب آدینه، شقایق دهقان، ویشکا آسایش، پانتهآ بهرام، پگاه آهنگرانی، مریم بوبانی، فاطمه معتمدآریا، افسانه بایگان و ... به چشم میخورد.
از میان این ۲۰ نام، برخی از آنان مانند افسانه بایگان و هنگامه قاضیانی پیشتر گفته بودند از بازیگری خداحافظی کردهاند.
تعدادی دیگر مانند پگاه آهنگرانی، ویشکا آسایش، شبنم فرشادجو، چکامه چمنماه، پردیس افکاری و ... مهاجرت کرده یا اکنون خارج از ایران هستند.
دنیا مدنی، یکی از زنان بازیگری که نامش در این فهرست آمده است، با هشتگ «زن زندگی آزادی» در اینستاگرام خود نوشت: «باعث افتخار و سربلندی بنده است که تحت نظارت هیچ رژیم و حکومتی نیستم.»
منیژه حکمت، کارگردان سینما که چند روز پیش تصاویری از او بدون حجاب اجباری منتشر شد، خطاب به زنان بازیگری که ممنوع از کار شدهاند، نوشت: «تکتک شما خود هنر و سینما هستید. این دوران نیز بگذرد.»
او خطاب به «بازیگران دستچندم» زن سینمای ایران که این روزها «خوشحالاند و پیدرپی قرارداد میبندند» نوشت: «بدانید این آسیاب به نوبت است. اگر مزور نباشید ...»
روز جمعه پانتهآ بهرام در اینستاگرام خود نوشت با وجود «الهه، نیلوفر، توماج، یاسین، فاطمه و …» که در زندان هستند و دختران و پسرانی که «چشم و جان دادند» ممنوع از کار بودن حتی «آخرین دغدغه» او هم نیست.
پیش از او، کتایون ریاحی با اشاره به این فهرست در اینستاگرامش نوشت: «شرافتم اجازه کار در سینمای امروز را نمیدهد. شما کی باشید؟»
به نظر میرسد جمله دوم او واکنشی باشد به اظهارات محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که روز سوم آبان اعلام کرد امکان فعالیت برای بازیگران زنی که در انظار عمومی حجاب اجباری را کنار گذاشتند و به قول او «کشف حجاب» کردند، فراهم نیست.
حبیب ایلبیگی، معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی پیشتر با اشاره به بازیگرانی که «کشف حجاب» کردند، گفته بود آنها نمیتوانند در فیلمهای سینمایی بازی کنند.
به گفته ایلبیگی، آثار قبلی این بازیگران به تدریج منتشر میشود تا مالکان فیلمها متضرر نشوند اما آنان نمیتوانند در فیلم جدیدی بازی کنند.
کتایون ریاحی جزو نخستین بازیگرانی بود که اواخر شهریور سال گذشته و اندکی پس از آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی» به دنبال قتل حکومتی مهسا ژینا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد، حجاب اجباری را از سر برداشت و بدون این پوشش تحمیلی با ایراناینترنشنال گفتوگو کرد.
ریاحی پس از آن به دلیل از سر برداشتن حجاب اجباری تحت تعقیب قرار گرفت، بازداشت و دادگاهی شد.
با این حال او بار دیگر در فروردین امسال و در مراسم خاکسپاری کیومرث پوراحمد، کارگردان سینما، بدون حجاب اجباری حاضر شد که به همین دلیل دستگاه قضایی در اردیبهشت ماه برای او پرونده تشکیل داد.
هنگامه قاضیانی، دیگر بازیگر سینما، در واکنش به خبر ممنوع از کار شدنش نوشت: «قبلتر در سلول انفرادی زندان اوین و قبل از اجرای حکم دادگاه با جهان بازیگری خداحافظی کردم و دوباره در پستی اینستاگرامی در نهم تیر امسال آن را گفتم.»
قاضیانی با یادآوری این موضوع نوشت: «حالا چرا پس از یک سال، حس این را دارید که شما مرا ممنوعالکار کردید؟ نشانه مهم شخصیت هنری من، در حفظ عزت نفس و قدرت ارادهام است.»
این بازیگر سینما روز ۲۹ آبان سال گذشته و پس از انتشار فیلمی از خود بدون حجاب اجباری و به اتهام «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور و فعالیت تبلیغی علیه نظام» بازداشت و یک هفته بعد با قید وثیقه آزاد شد.
در همراهی با این زنان، محمد رضاییراد، نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر در اینستاگرام خود نوشت: «شرمم میآید از نگریستن به این فهرست که هیچ مردی در آن نیست. تا بازگشت همکارانم، من با افتخار در کنار آنان خواهم بود.»
رضا کیانیان، بازیگر سینما نیز در واکنش به انتشار فهرست زنان ممنوع از کار شده، حکومت را خطاب قرار داد و این سوال را مطرح کرد که آیا به جای تعامل با این هنرمندان، «تیغ کشیدن و بریدن رشته گفتوگو» صحیح است؟
او صدور حکم «قطعی» برای ممنوعالفعالیت شدن یک فرد را از سوی افراد یا وزارتخانهها غیر قانونی خواند و تاکید کرد: «از آقای [غلامحسین محسنی] اژهای میپرسم آیا دستگاه قضا چنین حکمی صادر کرده است؟ چون کار کردن حق طبیعی هر کسی است.»
در جریان خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی، شماری از زنان مطرح سینمای ایران با برداشتن حجاب از سر و انتشار عکسهایشان در شبکههای اجتماعی، از جنبش اعتراضی زنان با شعار «زن، زندگی، آزادی» حمایت کردند.
این اقدام اعتراضی بازتاب گستردهای در رسانههای جهان داشت.
آذر ماه سال گذشته خانه سینما اعلام کرد بیش از ۱۰۰ هنرمند ایرانی بازداشت یا ممنوعالفعالیت شدهاند.