دو روز پس از وقوع آتش‌سوزی گسترده و مرگبار در کمپ اعتیاد لنگرود در شمال ایران، ابهام‌ها درباره دلایل عدم رسیدگی سریع به این آتش‌سوزی ادامه دارد و علاوه بر اعتراف محمدباقر قالیباف به «تکرار زیاد» چنین حوادثی، پدر یکی از قربانیان گفت: «یک ماشین آتش نشانی آمده بود که آب نداشت.»
بررسی‌ها درباره علت وقوع این آتش‌سوزی، روز یکشنبه ۱۴ آبان با گرفتن نمونه‌برداری دی‌ان‌ان از خانواده قربانیان همچنان ادامه دارد و هنوز مسوولان نتوانسته‌اند اجساد شدیدا سوخته‌شده در این آتش‌سوزی را شناسایی کنند.
بر اساس اعلام رسمی، ۳۲ نفر صبح جمعه در جریان آتش‌سوزی کمپ اعتیاد «گام اول رهایی» لنگرود در استان گیلان کشته شدند. همچنین مصدومیت دست‌کم ۱۷ نفر گزارش شده که وضعیت برخی از آنها وخیم است و در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری هستند.
سعید کریمی معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با حضور در یک بیمارستان رشت، اعلام کرد که دو مصدوم این آتش‌سوزی در بخش مراقبت‌های ویژه بستری هستند و ۱۳ نفر دیگر نیز که عمدتا از رده سنی ۲۲ تا ۵۷ سال هستند، سوختگی بین ۱۰ تا ۶۰ درصدی دارند.
همچنین به گفته او، دو نفر از این مصدومان به دلیل سوختگی سطحی، درمان و ترخیص شدند.
«ماشین آتش‌نشانی آب نداشت»
وبسایت خبری «جنایی» روز یکشنبه گفت‌وگویی با پدر یکی از کشته‌شدگان منتشر کرده، که او در آن گفته است: «وقتی آنجا بودم مردم می‌گفتند یک ماشین آتش‌نشانی آمده بود که آب نداشت.»
او افزود از طرف دیگر درها قفل بوده و آتش‌نشانی راهی نداشته که وارد شود و آتش را خاموش کند و ماشین نمی‌توانست به حیاط برود.
به گفته این عضو خانواده‌های قربانی، به دلیل قدیمی بودن ساختمان، دسترسی‌های امداد به آن بسیار دشوار بوده است.
او به نوع مدیریت این ساختمان نیز اشاره کرد و گفت: «کلید ساختمان هم دست نگهبانی از همان افراد معتاد بوده است. نگهبان باید سالم باشد تا بتواند کار انجام دهد نه اینکه آن را به یک بیمار بدهند.»
به گفته او، شناسایی اجساد تا یک هفته دیگر مشخص می‌شود و تا آن زمان اجساد به خانواده‌ها تحویل داده نخواهد شد.
اعتراف قالیباف به «تکرار زیاد» حوادث در کمپ‌های اعتیاد
در ادامه واکنش مقام‌های حکومتی، محمدباقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه گفت: «دو نفر از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس برای بررسی علت حادثه به این محل اعزام شدند.»
قالیباف اعتراف کرد که چنین حوادثی در کمپ‌های اعتیاد در ایران «زیاد تکرار شده» است.
او همچنین گفت: «در چرخه ترک اعتیاد و شیوه همکاری بین موسسات بخش خصوصی با این مجموعه‌ها و دستورالعمل‌هایی که باید رعایت شود دچار اشکال هستیم.»
خبرگزاری ایسنا نیز روز یکشنبه به نقل از هومان نارنجی‌ها، یک کارشناس اعتیاد، نوشت که معتادان در مرکز ترک اعتیاد ایران محبوس شده و همه درب‌ها قفل است و در زمان حوادث راه خروجی وجود ندارد.
پیشتر روزنامه هم‌میهن نیز درباره کشته‌شدن تعداد زیاد افراد در آتش‌سوزی کمپ ترک اعتیاد لنگرود نوشته بود تلفات بالا احتمالا به این دلیل است که درها از پشت قفل شده بود و افراد، امکان فرار نداشتند.
علاوه بر آتش‌سوزی و دیگر حوادث، بارها گزارش‌هایی درباره بدرفتاری با معتادان در مراکز ترک اعتیاد منتشر شده است.
برادر یکی از قربانیان آتش‌سوزی اخیر درباره شرایط این کمپ به روزنامه اعتماد گفته است: «وقتی شما یک عزیزی را مثلا سالمندی را می‌خواهید به آسایشگاه بسپارید، اول آن مکان را به دقت بررسی می‌کنید، اما به ما اصلا اجازه ورود به کمپ را نمی‌دادند. اصلا امکان ورود به اتاق‌ها نبود. فقط داخل حیاط و یک دفتر پذیرش داشتند که امکان ورود به آنجا بود.»
تلاش حکومت برای نپذیرفتن مسئولیت
این اولین بار نیست که حوادث مرگبار ناشی از عدم ایمنی مراکز درمانی ایران به وقوع می‌پیوندد، اما تاکنون هیچ مقام دولتی یا حکومتی در این زمینه مواخذه نشده است.
سه سال پیش، ویدیویی از ضرب و شتم مددجویان و انداختن آنها در استخر آب سرد در یک کمپ ترک اعتیاد در استان فارس منتشر شد.
همچنین یک مددجوی دیگر در یک مرکز ترک اعتیاد خصوصی واقع در دوکوهک شیراز به دلیل «سهل‌انگاری این مرکز در مراقبت از مددجویان» جان باخت.
در مورد آتش‌سوزی کمپ ترک اعتیاد لنگرود، اسماعیل صادقی نیارکی، رییس کل دادگستری گیلان، تلاش کرده گردانندگان کمپ را مسوول «کوتاهی‌های احتمالی» این آتش‌سوزی معرفی کند.
او از بازداشت مدیر این کمپ خبر داده و گفته که مدیر این کمپ در لحظه وقوع آتش‌سوزی در محل حضور نداشت.
با این حال، پرویز محمدنژاد نماینده لنگرود در مجلس گفته است: «این حوادث به دنبال عدم رعایت آیین‌نامه تاسیس این درمانگاه‌ها و شرایط خاصی که برای آنها پیش‌بینی شده است در جامعه تکرار می‌شود.»
محمدنژاد روز یکشنبه گفت: «بسیار ساده و آسان این مرکز کمپ ترک اعتیاد دچار حریق شد. دوستان و بازرسان از تهران و استان آمدند و وزیر کشور نیز حضور پیدا کرد، اما دورنمای تصمیم‌گیری‌ها چندان امیدوارکننده نیست.»
آمارهای اعتیاد در ایران به ویژه به دلیل همجواری با کشور افغانستان، یکی از تولیدکنندگان اصلی مواد مخدر در جهان، بسیار بالاست.
پیشتر، روزنامه اعتماد در گزارشی درباره مصرف مواد مخدر در ایران به نقل از حمیدرضا صرامی، مدیركل پیشین تحقیقات ستاد مبارزه با مواد مخدر، نوشت که کانابیس به اولین ماده مصرفی در جمعیت دانش‌آموزی دوره دوم متوسطه و هنرستان‌های كشور و جمعیت دانشجویی دانشگاه‌های دولتی كشور تبدیل شده است.
دولت تلاش چندانی برای بهبود وضعیت کمپ‌های ترک اعتیار نکرده است.
سال گذشته، لطف‌الله شیبانی فرماندار شیراز اعلام کرد ظرفیت کلیه کمپ‌های دولتی و خصوصی ترک اعتیاد تکمیل شده و همچنین معتادان به مواد مخدر «به وفور» در سطح شهر و کوچه‌ها حضور دارند.