عزتالله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی جمهوری اسلامی، اعلام کرد که دولت ابراهیم رئیسی بودجه عمرانی این وزارتخانه در سال جاری از جمله بودجهای که برای مرمت آثار باستانی و تاریخی اختصاص دارد را پرداخت نکرده و میراث فرهنگی در حال نابودی است.
ضرغامی روز شنبه چهارم آذر در مراسم آغاز به کار انجمن خیرین میراث فرهنگی در هتل اسپیناس تهران گفت: «امسال یکهزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه عمرانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بود که البته بخشی از آن به مرمت مربوط میشد، ولی کشور گرفتار است و تا الان از این مبلغ هیچچیزی به وزارت ما نیامده است.»
او توضیحات بیشتری درباره «گرفتاریهای کشور» ارائه نکرد و افزود: «انشاءالله بعدا میآید، ولی سال تمام شد.»
این اولین بار نیست که مقامهای وزارت میراث فرهنگی از نبود بودجه برای مرمت و نگهداری آثار تاریخی خبر میدهند.
ضرغامی در آبان ۱۴۰۰ کمی پس از آغاز مسوولیتش در وزارت میراث فرهنگی پس از دیدن چند خانه تاریخی در شهر تهران گفته بود: «به تدریج در بازدیدهایی که از ابنیه تاریخی مرمتنشده دارم، به این نتیجه میرسم که بخش قابل توجهی از میراث ارزشمند ما درحال نابودی کامل است.»
در شهریور ۱۳۹۹، علیاصغر مونسان، وزیر وقت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی ایران، از بودجه سالانه پنج میلیون تومانی برای اداره تخت جمشید خبر داد.
او در یک گفتوگوی تلویزیونی اعلام کرد برای اداره هر یک از ۳۲ هزار اثر ثبتشده ایران تنها پنج میلیون تومان بودجه موجود است و تخت جمشید با پنج میلیون تومان اداره میشود.
ضرغامی آمار جدیدتری در این باره ارائه کرد و گفت: «حدود ٣۵ هزار اثر ملی ثبت شده است، اما میانگین بودجه حفاظت از این آثار حدود روزی ٣٠٠ هزار تومان برای هر اثر است.»
اکنون بسیار از بناهای تاریخی و باستانی ایران در معرض تخریب و نابودی قرار دارند.
به عنوان نمونه، در خردادماه امسال خبرگزاری ایسنا گزارشی تصویری از وضعیت بد نگهداری و مرمت آرامگاه سعدی منتشر کرد که نشان میداد این بنا در خطر فروریختن قرار دارد.
سازه جدید آرامگاه سعدی در اواخر دهه ۲۰ خورشیدی با طرحی از محسن فروغی ساخته شد اما تصاویری که از آن منتشر شد نشان میدهند این بنای ۷۰ و چند ساله «به شدت نیازمند مرمت و بهسازی» است.
علاوه بر کمبود بودجه، در سالهای اخیر گزارشهای متعددی از در خطر افتادن میراث فرهنگی ایران در نتیجه سوءمدیریت مقامهای جمهوری اسلامی منتشر شده است.
روز ۲۶ تیر، با وجود هشدار کارشناسان میراث فرهنگی، سد چمشیر در استان کهگیلویه و بویراحمد، افتتاح شد. به گفته باستانشناسان با آبگیری آن دستکم ۱۴۰ اثر باستانی در این منطقه از بین میرود.
پیامدهای مخرب بیتوجهی مقامهای جمهوری اسلامی بر میراث فرهنگی ابعادی فراتر از مرزهای ایران پیدا کرده است.
سال گذشته، وزیر اطلاعرسانی یمن، جمهوری اسلامی را به «از بین بردن هویت ملی و محو کردن تاریخ یمن» متهم کرد و گفت: «ما نسبت به دخالتهای رژیم ملاها در ایران از طریق حوثیها در غارت سیستماتیک آثار باستانی در مناطق تحت کنترل شبهنظامیان حوثی و قاچاق آنها به خارج از کشور هشدار میدهیم.»