حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، با بیان این که هیچ دانشجویی در رابطه با خیزش ۱۴۰۱ پرونده قضایی ندارد و تمام احکام انضباطی صادر شده به این دلیل لغو شده، از بازگشت همه دانشجویان به کلاس‌هایشان خبر داد. روزنامه هم‌میهن با رد صحبت‌های او نوشت دانشجویان تعلیقی به دانشگاه بازنگشتهاند.
روزنامه هم‌میهن در شماره روز ۲۶ مهر خود در گزارشی با عنوان «همه برنگشتند»، با رد صحبت‌های وزیر علوم، تحقیقات و فناوری درباره بازگشت همه دانشجویان تعلیق شده به دانشگاه، نوشت که دانشجویان تعلیقی دانشگاه‌های الزهرا، علم و صنعت، خواجه نصیر، گیلان و دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد و شیراز میگویند هنوز به دانشگاه بازنگشتهاند.
این گزارش صحبت‌های وزیر علوم مبنی بر بازگشت همه دانشجویان تعلیقی به دانشگاه را ادعایی دانست که مثال‌های نقضش بسیار است.
نویسنده این گزارش با بیان این که حالا بیش از ۱۰۰ روز از روی کار آمدن دولت مسعود پزشکیان می‌گذرد، نوشت: «از همان روزهای اول تا به حال معاون اول رییس‌جمهوری، وزیر علوم و بعضی روسای دانشگاه‌ها از دستور اکید پزشکیان برای بازگشت استادان و دانشجویان تعلیقی گفته‌اند. موضوعی که با گذشت این مدت و ادعاهای مختلف در این باره، همچنان به‌طور کامل اجرایی نشده است.»
به نوشته هم‌میهن، دانشجویان برخی دانشگاه‌ها مانند الزهرا، بهشتی و علم و صنعت، کارزارهایی برای تغییر روسا و معاونان فعلی دانشگاه‌ها به راه انداخته‌اند.
ابقای مدیران و معاونانی که در دوران اعتراضات سال ۱۴۰۱ حضور داشتند و به تعویق افتادن یا بهانه‌تراشی برای فعالیت‌های صنفی و دانشجویی، از مواردی هستند که دانشجویان این دانشگاه‌ها در متن کارزارهای خود آورده‌اند.
آن‌ها با بیان این که در چنینی فضایی دانشجویان نمی‌توانند کاری از پیش ببرند و فضای پادگانی همچنان حاکم است، تاکید کردند در برخی دانشگاه‌ها تغییر ریاست رخ داده اما رویه‌های سابق هنوز حاکم هستند.
وزیر علوم دولت پزشکیان، روز ۲۵ مهر با بیان این که احکام قضایی درباره دانشجویان به خاطر اعتراضات سال ۱۴۰۱ نداریم، گفت: «پرونده‌هایی که داشتیم، همگی احکام انضباطی بودند که یک به یک بررسی شد و طی بخشنامه‌ای هم اعلام کردیم و همه دانشجویان به کلاس‌های خود بازگشتند.»
سیمایی صراف درباره قطعی شدن دیگر احکام قضایی صادر شده برای استادان و دانشجویان نیز گفت: «در رابطه با احکام قضایی در حال مذاکره هستیم. این موضوع مربوط به قوه قضاییه است و ما نمی‌توانیم در آن دخالت کنیم و فقط می‌توانیم راهکارهای قانونی را پیشنهاد دهیم.»
پرونده ۳۵۰ دانشجوی اخراجی به سازمان امور دانشجویان رسید
سعید حبیبا، معاون وزیر علوم، روز ۲۶ مهر ماه درباره آخرین وضعیت بازگشت دانشجویان محروم از تحصیل به دانشگاه‌ها پس از خیزش «زن، زندگی، آزادی» گفت که در رابطه با دانشجویان اخراجی، در مجموع ۳۵۰ پرونده به سازمان امور دانشجویان رسید.
معاون وزیر علوم در دولت پزشکیان با بیان این که پس از فراخوان داده شده نیز «حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ پرونده به دست ما رسیده»، به خبرگزاری مهر گفت: «پرونده‌ها دارای ایرادات شکلی و ماهوی بودند.»
حبیبا اعلام کرد که یک گروه از حقوقدانان از سوی وزیر علوم تشکیل شد که «پرونده‌ها را بررسی کردند و ایرادات آن را احصا و به وزیر علوم گزارش دادند».
او در پاسخ به این سوال که احکام دانشجویان چه مشکلات حقوقی‌ای داشت، گفت: «مشکل حقوقی اعم از مشکلات شکلی و ماهوی است و لذا وقتی یک پرونده به لحاظ شکلی درست پیش نرفته باشد دیوان عدالت اداری می‌تواند آن‌ها را لغو کند؛ همچنان که از چند رای صادره ما که در دیوان عدالت اداری شکایت شد، دو نفر مراجعه کرده و آرای ما را نقض کردند.»
به گفته حبیبا، به روسای دانشگاه‌ها گفته شده تا رسیدگی و ارائه رای نهایی در ارتباط با این پرونده‌ها، دانشجویان سر کلاس‌ها حاضر شوند.
این مقام وزارت علوم روز ۲۸ شهریور گفته بود این وزارتخانه اعلام کرده دانشجویانی که «به دلایل سیاسی، اخلاقی یا به هر دلیلی» پرونده‌های انضباطی دارند و با تعلیق سنوات یا محرومیت از تحصیل مواجه شده‌اند، مورد بررسی مجدد قرار خواهند گرفت.
پزشکیان نیز روز هشتم شهریور در مراسم معارفه سیمایی صراف به‌عنوان وزیر علوم چهاردهمین دولت جمهوری اسلامی، از او خواست تا در قرارداد همه استادانی که تاکنون اخراج یا لغو قرارداد شده‌اند بازنگری کند و «دانشجویان را برگرداند».
بازگشت به تحصیل یک دانشجو از طریق کنکور مجدد
زهرا رحیمی، دانشجوی اخراجی رشته شیمی دانشگاه یزد، روز ۲۵ مهر ماه با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس از بازگشت خود به دانشگاه خبر داد.
او در این باره نوشت: «بازگشت من از طریق کنکور مجدد بود نه مصوبه جدید وزارت علوم و اهداف دولت جدید من باب بازگرداندن دانشجویان تعلیقی و اخراجی.»
رحیمی با بیان این که هیچ یک از واحدهای گذرانده شده‌اش از سوی دانشگاه معادل‌سازی نشده، این رویداد را بر خلاف بخشنامه وزارت علوم که تاکید کرده دانشگاه موظف است مدت حذف و اضافه را برای ثبت‌نام و انتخاب واحد دانشجویان محروم از تحصیل فراهم کند، انجام شده است.
او با تاکید بر این که بسیاری از موارد تعلیق و اخراج دانشجویان با «یک روش رایج سرکوب یعنی به وجود آوردن مشکلات آموزشی برای غیرممکن کردن بازگشت به دانشگاه» انجام می‌شود، اضافه کرد که همین بهانه‌ای برای تداوم محرومیت دانشجو از دانشگاه می‌شود.
رحیمی، شادی بازگشت خود را به دانشگاه، به مطهره گونه‌ای، فعال دانشجویی تقدیم کرد که روز ۱۶ مهر ماه پس از لغو حکم ادامه تحصیلش بازداشت و به زندان منتقل شد.
جمهوری اسلامی از آغاز روی کار آمدن خود همواره دانشجویان و استادان منتقد حکومت را بازداشت، شکنجه یا از دانشگاه اخراج کرده است.
برخوردهای امنیتی و محرومیت‌های انضباطی دانشجویان در دانشگاه‌های سراسر کشور از زمان خیزش انقلابی ایرانیان در دو سال پیش و گسترده شدن دامنه اعتراضات دانشجویی تشدید شده است.
از آن زمان تاکنون گزارش‌های بسیاری درباره برخوردهای قهری با دانشجویان و صدور احکام اخراج، تعلیق یا ممنوعیت از تحصیل برای آنان منتشر شده است.
بر اساس گزارش‌ها، بیش از ۱۲ هزار دانشجو در جریان خیزش «زن، زندگی، آزادی» بازداشت، تعلیق، اخراج، تبعید تحصیلی و لغو اسکان شدند.
دست‌کم ۴۰۰ استاد دانشگاه نیز در جریان اعتراضات به بهانه‌های واهی و تنها به دلیل حمایت از دانشجویان با احکام اخراج، بازنشستگی اجباری یا تعلیق مواجه شده‌اند.
بیشتر بخوانید: هماهنگی وزارت علوم با نیروهای امنیتی برای بررسی پرونده دانشجویان