الیز استفانیک، گزینه دونالد ترامپ برای نمایندگی ایالات متحده در سازمان ملل، یکی از منتقدان جدی جمهوری اسلامی به شمار میرود. نگاهی به مواضع او در سالهای گذشته نشان میدهد او همواره از تشدید فشارها علیه حکومت ایران پشتیبانی کرده است.
حمایت از دستور ترامپ برای کشتن قاسم سلیمانی
حدود پنج سال پیش، استفانیک از دستور ترامپ برای کشتن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران، حمایت کرد و این «ماموریت موفق» را نمونهای از «دکترین اثبات شده صلح از طریق قدرت» دانست.
او در خصوص این رویداد گفت: «ایران هشدارهای متعددی دریافت کرده بود اما تصمیم گرفت تنشها را تشدید و نیروهای نظامی و دیپلماتهای آمریکایی را تهدید کند.»
استفانیک با انتقاد از نقش جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران در تامین مالی گروههای نیابتی تهران در منطقه افزود: «دوران رهبری از پشت پرده با محمولههای پول به پایان رسیده است.»
سلیمانی ۱۳ دی ۱۳۹۸ در حمله پهپادی آمریکا به فرودگاه بغداد کشته شد.
درخواست برای برکناری جان کری به دلیل ارتباط با ظریف
محمدجواد ظریف وزیر پیشین امور خارجه ایران در آخرین ماههای دولت حسن روحانی اعلام کرد جان کری، وزیر خارجه پیشین آمریکا، او را در جریان حملات اسرائیل به مواضع سپاه پاسداران در سوریه قرار میداده است.
ظریف در مصاحبهای جنجالی با انتقاد از بیاطلاعی خود از فعالیتهای نظامی جمهوری اسلامی گفت: «شما نمیتوانید بگویید چند نفر در سوریه کشته شدهاند؛ کری باید به من خبر بدهد که اسرائیل ۲۰۰ بار به شما حمله کرده است؟»
کری اظهارات ظریف را تکذیب کرد. با این حال، سخنان او بسیاری از جمهوریخواهان، از جمله استفانیک را برآشفت.
استفانیک اردیبهشتماه ۱۴۰۰ در واکنش به روابط کری و ظریف در شبکه ایکس نوشت: «این یک عمل جنایی است و جان کری باید فورا مورد تحقیق و پیگرد قانونی قرار گیرد.»
او تاکید کرد جو بایدن باید کری را از «هر سمت دولتی یا مشاورهای» برکنار کند.
کری در دولت بایدن بهعنوان نماینده ویژه رییسجمهوری ایالات متحده در امور اقلیم فعالیت میکرد.
موضع استفانیک در قبال شبکه نفوذ جمهوری اسلامی در آمریکا
استفانیک و تام کاتن، سناتور جمهوریخواه، در مردادماه در نامهای مشترک به کامالا هریس، از ارتباط فیلیپ گوردون، مشاور امنیت ملی هریس، با آرین طباطبایی، ابراز نگرانی کردند. نام طباطبایی پیشتر در در ارتباط با شبکه نفوذ جمهوری اسلامی در آمریکا مطرح شده بود.
آنها در نامه خود افزودند که فیلیپ گوردون مقالههایی را بهطور مشترک با خانم طباطبایی نوشته که در این مقالات، دیدگاههای جمهوری اسلامی تبلیغ شده است. استفانیک و کاتن درباره بررسی صلاحیت امنیتی فیلیپ گوردون و اطلاع کامالا هریس از این ارتباطات، سوال کردند.
بر اساس گزارش تحقیقی ایراناینترنشنال درباره ابعاد جنگ نرم تهران، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در اواخر سال ۱۳۹۲ حلقهای از تحلیلگران و محققان خارج کشور را تحت عنوان «طرح کارشناسان ایران» تشکیل داد و برای سالهای متمادی از این شبکه بهمنظور گسترش قدرت نرم حکومت ایران و افزایش نفود آن در صحنه بینالمللی استفاده کرده است.
بر اساس این گزارش، سه تن از دستیاران رابرت مالی، نماینده تعلیق شده رییسجمهوری ایالات متحده در امور ایران، از جمله آرین طباطبایی، رابطهای «نزدیک» و «نامتعارف» با حکومت ایران داشتند.
طباطبایی تا مدتی پیش رییس دفتر معاون وزیر دفاع آمریکا بود.
استفانیک با اشاره به فعالیتهای طباطبایی نوشت: «مشاور امنیت ملی کامالا هریس ارتباطات نگرانکنندهای با یک عامل شناخته شده ایرانی در وزارت دفاع دارد.»
استفانیک از «نفوذ حامیان رژیم ایران در سطوح بالای دولت» انتقاد کرده و خواستار پاسخگویی وزارت دفاع ایالات متحده در این رابطه شد.
استفانیک همچنین هشدار داد: «در صورت ارتقای هریس و کارکنانِ مدافعِ ایرانِ او، سیاست دولت بایدن-هریس در مماشات با ایران و رها کردن اسرائیل رو به وخامت میگذارد.»
درخواست برای تحقیق درباره گروه بینالمللی بحران
در فوریه ۲۰۲۴، الیز استفانیک به همراه جیم بنکس، نماینده مجلس آمریکا، نامهای به وزارت دادگستری ارسال کردند و خواستار تحقیق درباره گروه بینالمللی بحران به دلیل نقض احتمالی قانون ثبت نمایندگان خارجی (FARA) شدند.
این درخواست پس از گزارش ایران اینترنشنال مطرح شد که فاش کرد این سازمان، توافقی محرمانه با جمهوری اسلامی داشته است.
استفانیک بر ضرورت پاسخگویی نهادها به دلیل عدم ثبت توافقات رسمی با دولتهای خارجی، بهویژه دولتهایی که موضع خصمانه نسبت به آمریکا دارند، تاکید کرد.
انتقاد از بایدن پس از حملات جمهوری اسلامی به اسرائیل
استفانیک در واکنش به اولین حمله مستقیم حکومت ایران به اسرائیل در فروردینماه، جو بایدن را بهشدت مورد انتقاد قرار داد.
او در این رابطه گفت: «ضعف فاجعهآمیز جو بایدن در عرصه جهانی و ناتوانی او در حمایت از اسرائیل، باارزشترین متحد ما، این جسارت را به ایران داد تا حملهای مستقیم علیه اسرائیل انجام دهد.»
استفانیک افزود بایدن پس از ورود به کاخ سفید، سیاست فشار حداکثری ترامپ را کنار گذاشت، تحریمهای بینالمللی موشکی و پهپادی علیه جمهوری اسلامی را تمدید نکرد و به تهران این قدرت را داد که اسرائیل را در عملیاتی گسترده هدف قرار دهد.
او در واکنش به حمله مهرماه جمهوری اسلامی به اسرائیل نیز مجددا سیاست خارجی بایدن و هریس را مقصر این رویداد معرفی کرد.
استفانیک خواستار بازگشت به سیاست «صلح از طریق قدرت» در برابر حکومت ایران شد و تاکید کرد حملات حکومت ایران به اسرائیل «هرگز» در دوران زمامداری ترامپ رخ نمیدادند.
مخالفت با کاهش تحریمهای جمهوری اسلامی
در کارنامه استفانیک در مجلس نمایندگان آمریکا مخالفت سرسختانه با سیاست بایدن در قبال جمهوری اسلامی دیده میشود.
ترامپ در دوران پیشین حضور خود در کاخ سفید بین سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، سیاست فشار حداکثری را در برابر جمهوری اسلامی در پیش گرفت و از توافق بر سر برنامه هستهای حکومت ایران، موسوم به برجام، خارج شد.
این سیاست با کاهش قابل توجه صادرات نفتی جمهوری اسلامی همراه بود و اقتصاد ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داد.
با این حال از زمان روی کار آمدن بایدن و پایان یافتن سیاست فشار حداکثری، درآمدهای نفتی ایران رشد قابل ملاحظهای داشته است.
استفانیک با انتقاد از این سیاست بایدن تاکید کرد: «هیچ بهانهای برای کاهش تحریمها علیه ایران وجود ندارد.»
او همچنین تصمیم دولت بایدن برای پرداخت شش میلیارد دلار به تهران در چارچوب توافق تبادل زندانیان را به باد انتقاد گرفت و گفت دادن «باج» به «بزرگترین حامی حکومتی تروریسم در جهان» توجیهپذیر نیست.
مبادله پنج زندانی ایرانی در برابر پنج زندانی آمریکایی در شهریورماه ۱۴۰۲ انجام پذیرفت و در ازای آن شش میلیارد دلار از پولهای مسدود شده ایران در کره جنوبی به قطر منتقل شد.
انتقاد تند از «مماشات دولت بایدن-هریس» با جمهوری اسلامی
استفانیک به طور علنی از رویکرد دولت بایدن-هریس نسبت به ایران انتقاد کرده است. در سپتامبر ۲۰۲۴، او به همراه سناتور تام کاتن، نامهای به جو بایدن فرستاد و او را به دلیل «جسارت بخشیدن به ایران و فراهم کردن شرایط برای پیشرفت چشمگیر ظرفیت هستهای رژیم تهران بدون ترس از مجازات» محکوم کرد.
آنها در این نامه استدلال کردند تلاشهای دولت بایدن برای بازگشت به برجام و کاهش برخی تحریمها به جمهوری اسلامی اجازه داده تا ذخایر اورانیوم غنیشده خود را افزایش داده و زمان گریز هستهای را کاهش دهد.
درخواست شفافیت درباره دخالتهای جمهوری اسلامی در انتخابات آمریکا
استفانیک همچنین از افبیآی خواسته تا درباره تلاشهای جمهوری اسلامی برای دخالت در انتخابات آمریکا شفافسازی کند.
او در مقالهای برای وال استریت ژورنال در اکتبر ۲۰۲۴، از نحوه برخورد افبیآی با اطلاعات مربوط به تلاشهای ایران برای تأثیرگذاری در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ انتقاد کرد و گفت این نهاد، اطلاعات مهمی را از افکار عمومی پنهان کرده است.
تاکید بر بازگشت فشار حداکثری علیه تهران
استفانیک که در طول ماههای اخیر بارها از تلاش جمهوری اسلامی برای تاثیرگذاری بر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا انتقاد کرده بود، پس از پیروزی ترامپ خواستار مقابله جدی با اقدامات بیثباتکننده تهران شد.
استفانیک ۲۰ آبان در ایکس نوشت: «ایالات متحده آماده است تا به کارزار فشار حداکثری رییسجمهور ترامپ علیه ایران بازگردد.»
او رویکرد دولت بایدن را موجب جسور شدن «دشمنان» آمریکا دانست و تاکید کرد پس از ورود ترامپ به کاخ سفید، سیاست «صلح از طریق قدرت» مجددا در دستور کار قرار خواهد گرفت.