در حالی که روسیه توانسته است با حاکمان جدید دمشق برای ادامه حضور پایگاه‌های نظامی‌اش در سوریه به توافق برسد، جمهوری اسلامی ناچار شده نیروهایش را از این کشور خارج کند؛ روندی که مقامات آمریکایی آن را «شکست فاجعه‌بار» جمهوری اسلامی توصیف کرده‌اند.
وال‌استریت ژورنال سه‌شنبه ۱۸ دی در مقاله‌ای به سرنوشت نیروهای جمهوری اسلامی در سوریه پس از سقوط ۱۱ روزه بشار اسد پرداخت و آن را با ادامه حضور روسیه در سوریه مقایسه کرد.
به نوشته این روزنامه، دولت جدید سوریه که رهبران آن سال‌ها در جنگی طولانی علیه حکومت تحت حمایت جمهوری اسلامی در دمشق جنگیدند و برخی جان خود را فدا کردند، ایران را تهدیدی بزرگ می‌داند و قصد دارد تلاش کند تا از بازسازی حضور نظامی جمهوری اسلامی در این کشور جلوگیری کند.
بر اساس این گزارش، تلاش برای دور نگه داشتن حکومت ایران از سوریه در تضاد با رویکرد دولت جدید نسبت به دیگر حامی کلیدی اسد، یعنی روسیه است.
روسیه تاکنون توانسته پایگاه‌های نظامی خود را در سوریه حفظ کند و برای ادامه حضورش در این کشور در حال مذاکره است.
این در حالی است که مسکو به بشار اسد، رییس رژیم سابق سوریه، پناه داده است.
احمد الشرع، معروف به محمد جولانی، فرمانده گروه تحریر الشام که اکنون قدرت را در دمشق در دست دارد، اعلام کرد مخالفان با ساقط کردن حکومت اسد، پروژه جمهوری اسلامی در منطقه را ۴۰ سال به عقب بازگرداندند.
او آذر ماه در مصاحبه‌ای با روزنامه الشرق الاوسط گفت: «با حذف شبه‌نظامیان ایرانی و بستن درهای سوریه به روی نفوذ ایران، ما به منافع منطقه خدمت کرده‌ایم و این کار را با حداقل تلفات انجام داده‌ایم؛ کاری که دیپلماسی و فشارهای خارجی نتوانستند محقق کنند.»
ایران، سوریه، لبنان
وال‌استریت ژورنال در ادامه با اشاره به بازرسی کیف دیپلمات ایرانی در فرودگاه بیروت که در نیمه دی ماه اتفاق افتاد، نوشت که گزارش‌های تایید شده از سوی مقام‌های غربی نشان می‌دهد جمهوری اسلامی به دنبال از دست دادند سوریه که به عنوان پل زمینی جمهوری اسلامی و حزب‌الله لبنان عمل می‌کرد، تلاش می‌کند کمک‌های نقدی مستقیم خود را به حزب‌الله لبنان افزایش دهد.
مقام‌های آمریکایی معتقدند ایران تلاش خواهد کرد تا پل زمینی خود (سوریه) را دوباره برقرار کند اما حداقل در کوتاه‌مدت این امر دشوار به نظر می‌رسد.
به گفته یک مقام ارشد آمریکایی، بعید است هیات تحریر الشام به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اجازه دهد حضور نظامی خود را در سوریه تجدید کند زیرا سپاه مدت‌ها حامی اسد بوده است.
مقامات آمریکایی نگرانند جمهوری اسلامی در بلندمدت برای بازسازی نفوذ خود در سوریه تلاش کند، «شبکه‌های قدیمی را دوباره فعال کرده و از بی‌ثباتی احتمالی در کشوری که همچنان میان گروه‌های شبه‌نظامی با اهداف و ایدئولوژی‌های متضاد تقسیم شده»، بهره‌برداری کند.
اندرو تبلر، مدیر سابق امور سوریه در شورای امنیت ملی ایالات متحده، با «فاجعه‌بار» توصیف کردن شکست جمهوری اسلامی در سوریه، گفت: «این که چقدر این شکست جدی باشد، به این بستگی دارد که آیا سوریه یکپارچه باقی خواهد ماند یا خیر. ایران ممکن است به لطف شکاف‌های فرقه‌ای که هنوز در حکومت جدید حل‌نشده باقی مانده‌اند، راهی برای بازگشت پیدا کند.»
خامنه‌ای و سوریه
وال‌استریت ژورنال در ادامه با اشاره به سخنان علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران مبنی بر تغییر قریب‌الوقوع شرایط در سوریه نوشته است که چنین تغییری بعید به نظر می‌رسد.
بر اساس این گزارش، جمهوری اسلامی به طور فزاینده‌ای آسیب‌پذیر شده است. حملات هوایی اسرائیل در آبان ۱۴۰۳، سامانه‌های پدافند هوایی استراتژیک ایران را نابود کرد و به‌طور قابل توجهی به تاسیسات تولید موشک حکومت ایران آسیب زد که جمهوری اسلامی را در برابر حملات آینده به شدت آسیب‌پذیر کرد.
علاوه بر این، جمهوری اسلامی بخشی از زرادخانه موشک‌های بالستیک و کروز خود را پس از دو حمله به اسرائیل در سال گذشته، یکی در فروردین و دیگری در مهر ماه ۱۴۰۳، مصرف کرده است.
در همین حال، ناآرامی‌ها در تهران به دلیل بحران اقتصادی رو به وخامت و تورم فزاینده در حال افزایش است.
در کنار همه اینها، دولت جدید دونالد ترامپ در آمریکا احتمالا تحریم‌های سخت‌گیرانه‌تری را در چارچوب یک کمپین فشار حداکثری مجدد اعمال خواهد کرد.