اعتراضات ترکیه؛ اردوغان می‌گوید «نمایش» است، معترضان می‌گویند ادامه می‌دهند
با وجود سرکوب، دستگیری‌های گسترده و درگیری با پلیس، معترضان در ترکیه اعلام کردند قصد دارند تظاهراتشان را در اعتراض به بازداشت اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول که رقیب اصلی رجب طیب اردوغان به‌شمار می‌رود، ادامه دهند.
رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه، دوشنبه چهارم فروردین ماه، با «نمایش» توصیف کردن اعتراضات، وعده داد این «نمایش» از بین خواهد رفت.
اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول قرار بود یک‌شنبه، سوم فروردین ۱۴۰۴ برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۸ ترکیه اعلام نامزدی کند، چهارشنبه ۲۹ اسفند ماه ۱۴۰۳، به اتهام فساد مالی بازداشت شد. در حال حاضر، امام‌اوغلو، اصلی‌ترین رقیب اردوغان به‌شمار می‌رود.
از زمان بازداشت امام‌اوغلو، صدها هزار نفر هر شب در میدان‌ها، خیابان‌ها و محوطه‌های دانشگاهی در سراسر ترکیه گرد هم آمده‌اند و با سر دادن شعارهای ضد اردوغان، خواستار آزادی امام‌اوغلو، عدالت و حقوق شده‌اند.
معترضان، احزاب مخالف، رهبران اروپایی و گروه‌های حقوق بشری، بازداشت امام‌اوغلو را اقدامی سیاسی و ضد دموکراتیک توصیف کرده‌اند.
رویترز از ترکیه گزارش داده است با اینکه دولت ترکیه تجمعات را ممنوع اعلام کرده است، اعتراضات ادامه یافته‌اند و تقریبا به‌طور کامل مسالمت‌آمیز بوده‌اند تا اینکه در ساعات پایانی شب پلیس برای مقابله با پرتاب اشیا، از باتوم و اسپری فلفل استفاده کرده و بیش از ۱۴۰۰ نفر را بازداشت کرد.
یکی از دانشجویان معترض به رویترز گفت: «من تا جایی که بتوانم به این تجمعات خواهم آمد، چون دولت هیچ عدالتی برای ما باقی نگذاشته است.»
برخی از معترضان به رویترز گفتند با اینکه حزب اصلی مخالف، حزب جمهوری‌خواه خلق، اعلام کرده که سه‌شنبه آخرین روز برنامه‌ریزی‌شده برای تجمعات استانبول خواهد بود، قصد دارند به اعتراضات روزانه ادامه دهند.
در همین حال اوزگور اوزل، دبیر‌کل حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه در اطلاعیه ای جدید، اعلام کرده است شنبه، نهم فروردین ماه، ساعت ۱۲ ظهر به وقت محلی در بخش آسیایی استانبول میتینگ برگزار خواهد شد.
چالش اردوغان با ادامه تظاهرات
ادامه اعتراضات می‌تواند اردوغان را در موقعیت دشواری قرار دهد. او این اعتراضات را «تروریسم خیابانی» خوانده و از زمان سرکوب خشونت‌آمیز تظاهرات ضد دولتی در سال ۲۰۱۳، اعتراضات خیابانی را چندان تحمل نکرده است.
پس از نشست روز دوشنبه چهارم فروردین ماه کابینه در آنکارا، اردوغان حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه را به تحریک شهروندان متهم کرد و گفت آن‌ها پس از پایان «نمایش» خود، از «شرارتی» که علیه کشور انجام داده‌اند، احساس شرمندگی خواهند کرد.
امروز پنجم فروردین نیز، اردوغان در مراسم افطار با گروهی از جوانان صحبت کرد و بر لزوم صبر و عقلانیت در «این روزهای بسیار حساس» تاکید کرد.
او گفت: «کسانی که خیابان‌های ما را به آشوب می‌کشند و می‌خواهند این کشور را به هرج‌ومرج ببرند، جایی برای رفتن ندارند. مسیری که در پیش گرفته‌اند، بن‌بست است.»
حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه که تاکنون محتاط‌تر عمل می‌کرد، در روزهای اخیر به‌طور مداوم مردم را به حضور در خیابان‌ها ترغیب کرده است.
اوزگور اوزل، رهبر جمهوری‌خواه خلق ترکیه که هر شب در اعتراضات پارک «ساراج‌حانه» سخنرانی کرده است، پیش از این اعلام کرده بود آخرین تجمع در این محل در سه‌شنبه پنجم فروردین ماه، هم «پایانی بزرگ» و هم «آغازی قدرتمند» برای اعتراضات جدید در مکان‌های دیگر خواهد بود.
در سوی دیگر استانبول، دوشنبه شب، چهارم فروردین ماه، معترضان با تجمعی نشسته، برای مدتی کوتاه تمام ترافیک روی پل گالاتا را مسدود کردند.
نگرانی از بازداشت‌های گسترده
علی یرلی‌کایا، وزیر کشور ترکیه، دوشنبه چهارم فروردین از بازداشت بیش از هزار و ۱۰۰ نفر در اعتراضات ضد دولتی مرتبط با دستگیری امام‌اوغلو، خبر داد.
شامگاه سوم فروردین، تظاهرات حامیان امام‌اوغلو با یورش نیروهای امنیتی به خشونت کشیده شد و پس از آن حداقل ۱۱ روزنامه‌نگار و عکاس در استانبول بازداشت شدند.
یک شب بعد، هزاران دانشجو شامگاه دوشنبه چهارم فروردین ابتدا در منطقه بشیکتاش، در بخش اروپایی استانبول، گرد هم آمدند و سپس به سمت ساختمان شهرداری استانبول حرکت کردند.
این دانشجویان به تجمع هواداران امام‌اوغلو پیوستند که از زمان بازداشت او هر شب مقابل شهرداری استانبول تجمع می‌کند.
ماموران امنیتی دولت ترکیه در روزهای اخیر صدها شهروند معترض را در تجمعات آنکارا، پایتخت و سایر شهرها دستگیر کرده‌اند.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل از مقامات ترکیه خواست تا اطمینان حاصل کنند که حقوق آزادی بیان و تجمع مطابق با قوانین بین‌المللی تضمین شود.